Uống thuốc cường giáp có gây tác dụng phụ không?

Cường giáp là một rối loạn tuyến giáp phổ biến, xảy ra khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3). Để kiểm soát tình trạng này, bác sĩ thường kê đơn thuốc kháng giáp như Methimazole (MMI) hoặc Propylthiouracil (PTU). Tuy nhiên, nhiều người lo ngại về tác dụng phụ của các loại thuốc này. Vậy uống thuốc cường giáp có gây tác dụng phụ không? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.

• 1. Thuốc điều trị cường giáp hoạt động như thế nào?
• 2. Các tác dụng phụ thường gặp của thuốc cường giáp
• 2.1. Phản ứng nhẹ và thường gặp
• 2.2. Tác dụng phụ nghiêm trọng nhưng hiếm gặp
• 3. Ai dễ gặp tác dụng phụ khi uống thuốc cường giáp?
• 4. Cách giảm nguy cơ tác dụng phụ khi dùng thuốc cường giáp
• 5. Khi nào cần chuyển sang phương pháp điều trị khác?
• 6. Kết luận

1. Thuốc điều trị cường giáp hoạt động như thế nào?

Thuốc kháng giáp chủ yếu hoạt động bằng cách ức chế enzyme thyroperoxidase, giúp làm giảm sản xuất hormone tuyến giáp. Khi lượng hormone giảm xuống, các triệu chứng cường giáp như tim đập nhanh, sút cân, lo lắng, đổ mồ hôi nhiều... cũng thuyên giảm.

Các loại thuốc kháng giáp phổ biến bao gồm:

• Methimazole (MMI): Đây là lựa chọn hàng đầu do hiệu quả cao và ít tác dụng phụ nghiêm trọng hơn.
• Propylthiouracil (PTU): Thường được sử dụng cho phụ nữ mang thai trong ba tháng đầu hoặc những trường hợp không thể dùng Methimazole.

Dù có tác dụng kiểm soát bệnh hiệu quả, nhưng các loại thuốc này cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ.

2. Các tác dụng phụ thường gặp của thuốc cường giáp

2.1. Phản ứng nhẹ và thường gặp

Một số tác dụng phụ nhẹ có thể xảy ra trong thời gian đầu sử dụng thuốc, bao gồm:

• Phát ban, ngứa da: Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất, xuất hiện ở khoảng 5% người bệnh.
• Buồn nôn, đau bụng: Một số người có thể bị khó chịu dạ dày khi dùng thuốc.
• Đau đầu, chóng mặt: Do cơ thể chưa kịp thích nghi với sự thay đổi hormone.
• Rụng tóc nhẹ: Thường xảy ra tạm thời và sẽ tự cải thiện khi cơ thể điều chỉnh lại hormone.

2.2. Tác dụng phụ nghiêm trọng nhưng hiếm gặp

Dù hiếm gặp, nhưng một số tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xuất hiện, bao gồm:

• Giảm bạch cầu hạt (Agranulocytosis): Đây là tác dụng phụ nguy hiểm nhưng hiếm xảy ra (khoảng 0,2-0,5% người bệnh). Tình trạng này làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến người bệnh dễ bị nhiễm trùng nghiêm trọng. Dấu hiệu cần lưu ý là sốt cao, viêm họng kéo dài, mệt mỏi bất thường.
• Tổn thương gan: Chủ yếu gặp ở những người sử dụng Propylthiouracil (PTU). Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như vàng da, nước tiểu sẫm màu, buồn nôn kéo dài.
• Viêm khớp, đau cơ: Một số người có thể bị đau khớp, viêm khớp do phản ứng tự miễn dịch khi dùng thuốc.
• Viêm mạch máu (Vasculitis): Một tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nguy hiểm, có thể gây tổn thương các cơ quan trong cơ thể.

3. Ai dễ gặp tác dụng phụ khi uống thuốc cường giáp?

Không phải ai cũng gặp tác dụng phụ khi dùng thuốc kháng giáp. Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn, bao gồm:

• Người có tiền sử dị ứng thuốc
• Người mắc bệnh gan hoặc suy giảm miễn dịch
• Người cao tuổi, đặc biệt trên 60 tuổi
• Phụ nữ mang thai (dùng PTU có nguy cơ gây độc gan)

4. Cách giảm nguy cơ tác dụng phụ khi dùng thuốc cường giáp

Để giảm thiểu tác dụng phụ khi sử dụng thuốc điều trị cường giáp, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Không tự ý tăng hoặc giảm liều thuốc.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Theo dõi công thức máu, chức năng gan và tuyến giáp để phát hiện sớm tác dụng phụ.
• Báo ngay cho bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường: Nếu bạn bị sốt cao, đau họng kéo dài, vàng da, buồn nôn nặng... hãy ngừng thuốc và đến cơ sở y tế ngay.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin, hạn chế rượu bia để giảm gánh nặng cho gan.
• Không tự ý ngừng thuốc: Ngưng thuốc đột ngột có thể khiến bệnh trở nên nặng hơn.

5. Khi nào cần chuyển sang phương pháp điều trị khác?

Nếu thuốc kháng giáp gây tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc không kiểm soát được bệnh, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị khác như:

• Điều trị bằng iod phóng xạ: Giúp tiêu diệt các tế bào tuyến giáp sản xuất quá mức hormone.
• Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp: Áp dụng khi thuốc và iod phóng xạ không hiệu quả hoặc người bệnh có bướu giáp lớn.

6. Kết luận

Uống thuốc cường giáp có thể gây một số tác dụng phụ, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Tuy nhiên, đa số tác dụng phụ có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và xử lý kịp thời. Việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và theo dõi sức khỏe định kỳ là chìa khóa giúp bạn kiểm soát bệnh cường giáp an toàn. Nếu có dấu hiệu bất thường khi dùng thuốc, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp.