Trào ngược bàng quang niệu quản nguy hiểm như nào?

Trào ngược bàng quang niệu quản (Vesicoureteral Reflux - VUR) là tình trạng nước tiểu chảy ngược từ bàng quang lên niệu quản, thay vì được đào thải ra ngoài qua niệu đạo. Đây là một rối loạn có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn, nhưng phổ biến nhất ở trẻ nhỏ do bất thường bẩm sinh ở đường tiết niệu.

• 1. Nguyên nhân gây trào ngược bàng quang niệu quản
• 1.1. Nguyên nhân bẩm sinh
• 1.2. Nguyên nhân mắc phải
• 2. Trào ngược bàng quang niệu quản nguy hiểm như thế nào?
• 2.1. Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát
• 2.2. Suy giảm chức năng thận
• 2.3. Tăng huyết áp
• 2.4. Suy thận mạn tính
• 3. Triệu chứng của trào ngược bàng quang niệu quản
• 4. Chẩn đoán trào ngược bàng quang niệu quản
• 5. Cách điều trị trào ngược bàng quang niệu quản
• 5.1. Điều trị nội khoa
• 5.2. Điều trị ngoại khoa
• 6. Cách phòng ngừa trào ngược bàng quang niệu quản
• 7. Kết luận

VUR được chia thành các cấp độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng, tùy theo mức độ trào ngược và tổn thương do bệnh gây ra:

• Cấp độ 1 và 2: Trào ngược nhẹ, ít gây ảnh hưởng nghiêm trọng.
• Cấp độ 3, 4 và 5: Mức độ nặng hơn, có nguy cơ cao gây tổn thương thận.

1. Nguyên nhân gây trào ngược bàng quang niệu quản

Có hai nguyên nhân chính gây ra tình trạng này:

1.1. Nguyên nhân bẩm sinh

• Dị tật bẩm sinh của van niệu quản làm nước tiểu chảy ngược lên.
• Đường niệu quản ngắn hoặc chưa phát triển hoàn chỉnh ở trẻ sơ sinh.

1.2. Nguyên nhân mắc phải

• Nhiễm trùng đường tiết niệu kéo dài làm suy yếu van niệu quản.
• Tắc nghẽn đường tiết niệu do sỏi thận, phì đại tuyến tiền liệt.
• Chấn thương hoặc phẫu thuật đường tiết niệu làm thay đổi cấu trúc bình thường.

2. Trào ngược bàng quang niệu quản nguy hiểm như thế nào?

Tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Dưới đây là những rủi ro chính:

2.1. Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát

Khi nước tiểu trào ngược, vi khuẩn có thể xâm nhập và phát triển mạnh trong đường tiết niệu, dẫn đến viêm nhiễm.

2.2. Suy giảm chức năng thận

Trào ngược kéo dài có thể làm tổn thương nhu mô thận, gây sẹo thận và suy giảm chức năng thận, đặc biệt ở trẻ nhỏ.

2.3. Tăng huyết áp

Sẹo thận do trào ngược có thể ảnh hưởng đến khả năng điều hòa huyết áp của cơ thể, làm tăng nguy cơ cao huyết áp về lâu dài.

2.4. Suy thận mạn tính

Nếu bệnh không được kiểm soát, chức năng thận suy giảm nghiêm trọng, có thể dẫn đến suy thận mạn, thậm chí phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận.

3. Triệu chứng của trào ngược bàng quang niệu quản

Các triệu chứng có thể khác nhau tùy theo mức độ bệnh, bao gồm:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát.
• Đau hoặc nóng rát khi đi tiểu.
• Đái dầm kéo dài ở trẻ em.
• Nước tiểu có mùi hôi, có máu hoặc đục.
• Đau bụng hoặc đau lưng (vùng thắt lưng).
• Sốt cao không rõ nguyên nhân.

4. Chẩn đoán trào ngược bàng quang niệu quản

Bác sĩ có thể thực hiện các phương pháp chẩn đoán như:

• Siêu âm thận - bàng quang: Kiểm tra kích thước và cấu trúc thận.
• Chụp X-quang bàng quang niệu đạo: Đánh giá dòng chảy của nước tiểu.
• Xét nghiệm nước tiểu: Kiểm tra nhiễm trùng hoặc dấu hiệu tổn thương thận.
• Xạ hình thận: Đánh giá chức năng thận và mức độ tổn thương.

5. Cách điều trị trào ngược bàng quang niệu quản

Việc điều trị tùy thuộc vào mức độ bệnh, bao gồm:

5.1. Điều trị nội khoa

• Sử dụng kháng sinh để kiểm soát nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống, bổ sung nước đầy đủ.
• Theo dõi định kỳ bằng siêu âm hoặc xét nghiệm nước tiểu.

5.2. Điều trị ngoại khoa

• Tiêm chất làm dày van niệu quản: Giúp tăng cường chức năng chống trào ngược.
• Phẫu thuật sửa chữa niệu quản: Được áp dụng trong trường hợp bệnh nặng, không đáp ứng với điều trị nội khoa.

6. Cách phòng ngừa trào ngược bàng quang niệu quản

• Uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình đào thải vi khuẩn.
• Đi tiểu thường xuyên, không nhịn tiểu quá lâu.
• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đúng cách.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bất thường.
• Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng tiết niệu, cần đi khám ngay để tránh biến chứng.

7. Kết luận

Trào ngược bàng quang niệu quản là một bệnh lý nguy hiểm, có thể gây tổn thương thận nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, cũng như phương pháp điều trị và phòng ngừa sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, bảo vệ sức khỏe hệ tiết niệu về lâu dài.