Sốt bại liệt từ nhỏ có để lại di chứng gì không?

Sốt bại liệt là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus Polio gây ra. Trước khi có vắc xin phòng bệnh, hàng triệu trẻ em trên thế giới đã bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này, dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vậy nếu mắc sốt bại liệt từ nhỏ, liệu có để lại di chứng gì không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

• 1. Sốt bại liệt là gì?
• 2. Sốt bại liệt có để lại di chứng gì không?
• 2.1. Bại liệt vĩnh viễn
• 2.2. Teo cơ
• 2.3. Biến dạng xương khớp
• 2.4. Hội chứng hậu bại liệt
• 2.5. Ảnh hưởng đến hô hấp và tim mạch
• 3. Sốt bại liệt có chữa được không?
• 4. Làm sao để phòng tránh sốt bại liệt?
• 4.1. Tiêm vắc xin đầy đủ
• 4.2. Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường
• 4.3. Theo dõi sức khỏe trẻ nhỏ
• 5. Kết luận

1. Sốt bại liệt là gì?

Sốt bại liệt (Poliomyelitis) là bệnh nhiễm trùng do virus Polio gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Virus này lây lan qua đường tiêu hóa (tiếp xúc với thức ăn, nước uống nhiễm mầm bệnh) hoặc qua đường hô hấp.

Bệnh có thể biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau, từ không triệu chứng, triệu chứng nhẹ giống cúm, cho đến các trường hợp nghiêm trọng gây viêm tủy sống và tổn thương hệ thần kinh trung ương. Khi virus xâm nhập vào hệ thần kinh, nó có thể gây bại liệt vĩnh viễn.

2. Sốt bại liệt có để lại di chứng gì không?

Tùy vào mức độ nhiễm bệnh, sốt bại liệt có thể để lại nhiều di chứng khác nhau, đặc biệt là khi bệnh tiến triển đến giai đoạn nặng. Một số di chứng phổ biến bao gồm:

2.1. Bại liệt vĩnh viễn

Đây là di chứng nghiêm trọng nhất của bệnh bại liệt. Khi virus tấn công vào tủy sống, nó có thể phá hủy các tế bào thần kinh vận động, khiến cơ bắp không còn nhận được tín hiệu điều khiển từ não. Kết quả là một số bộ phận của cơ thể bị liệt, phổ biến nhất là chân, hiếm gặp hơn ở tay hoặc toàn thân.

2.2. Teo cơ

Bại liệt kéo dài khiến cơ bắp không hoạt động, dẫn đến teo cơ theo thời gian. Điều này làm giảm khả năng vận động, gây mất cân bằng giữa các nhóm cơ, khiến cơ thể trở nên yếu ớt, khó thực hiện các hoạt động hàng ngày.

2.3. Biến dạng xương khớp

Trẻ mắc sốt bại liệt có thể gặp tình trạng phát triển không đồng đều giữa các chi, dẫn đến biến dạng cột sống, vẹo cột sống, chân tay co rút, hoặc chiều dài hai chân không bằng nhau. Những biến dạng này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây khó khăn trong sinh hoạt.

2.4. Hội chứng hậu bại liệt

Nhiều người tưởng rằng nếu đã vượt qua giai đoạn bại liệt thì sẽ không còn ảnh hưởng gì về sau. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể gặp hội chứng hậu bại liệt (Post-Polio Syndrome - PPS) sau nhiều năm khỏi bệnh. Hội chứng này bao gồm:

• Suy giảm sức cơ
• Mệt mỏi kéo dài
• Đau khớp và yếu cơ tiến triển
• Rối loạn giấc ngủ

Nguyên nhân của hội chứng này vẫn chưa được xác định rõ, nhưng nó thường xuất hiện sau 20-40 năm kể từ khi bệnh nhân bị bại liệt.

2.5. Ảnh hưởng đến hô hấp và tim mạch

Trong trường hợp nghiêm trọng, virus Polio có thể tấn công các cơ liên quan đến hô hấp, gây suy hô hấp. Trước đây, những bệnh nhân bị liệt cơ hô hấp phải sử dụng "phổi sắt" – một thiết bị hỗ trợ thở.

Ngoài ra, những người từng mắc bại liệt cũng có nguy cơ cao bị các vấn đề tim mạch do cơ tim và hệ thần kinh bị ảnh hưởng.

3. Sốt bại liệt có chữa được không?

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị cho bệnh bại liệt. Khi mắc bệnh, các biện pháp điều trị chủ yếu là hỗ trợ, giúp giảm triệu chứng và phục hồi chức năng cho bệnh nhân. Một số phương pháp bao gồm:

• Vật lý trị liệu: Giúp duy trì khả năng vận động, hạn chế teo cơ.
• Phẫu thuật chỉnh hình: Điều chỉnh các dị tật xương khớp.
• Dụng cụ hỗ trợ: Nẹp chân, xe lăn giúp cải thiện khả năng di chuyển.

4. Làm sao để phòng tránh sốt bại liệt?

Phòng bệnh vẫn là biện pháp tốt nhất để tránh những di chứng nặng nề do sốt bại liệt gây ra. Hiện nay, vắc xin bại liệt là cách phòng bệnh hiệu quả nhất.

4.1. Tiêm vắc xin đầy đủ

Vắc xin bại liệt có hai dạng:

• Vắc xin bại liệt uống (OPV)
• Vắc xin bại liệt tiêm (IPV)

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo trẻ em cần tiêm đủ các mũi vắc xin theo lịch để đảm bảo miễn dịch suốt đời.

4.2. Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng.
• Sử dụng nguồn nước sạch, tránh tiếp xúc với nước bẩn.
• Đảm bảo vệ sinh thực phẩm để tránh lây nhiễm qua đường tiêu hóa.

4.3. Theo dõi sức khỏe trẻ nhỏ

Nếu trẻ có các dấu hiệu như sốt cao, đau cơ, yếu cơ bất thường, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra ngay. Phát hiện sớm giúp hạn chế nguy cơ biến chứng.

5. Kết luận

Sốt bại liệt có thể để lại nhiều di chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, tiêm phòng đầy đủ là biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh này. Nếu từng mắc bại liệt, việc tập vật lý trị liệu, theo dõi sức khỏe định kỳ sẽ giúp giảm thiểu tác động của bệnh về lâu dài. Hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của con em mình và thực hiện các biện pháp phòng ngừa ngay từ sớm!